TRASA SPOŁECZNO KULTUROWA

                    1.            Trasa społeczno - kulturowa

A.                               Plac Tadeusza Kościuszki – dawny rynek miejski

Rynek jako pierwotne założenie urbanistyczne stanowi najważniejszą przestrzeń w mieście. Od lat pełnił funkcję kulturową, handlową i informacyjną. Tu odbywały się festyny, stały trybuny pierwszomajowe, przechodziły procesje religijne. Przy rynku usytuowano kościół i budynek Urzędu Miasta – centrum władzy świeckiej i religijnej. Z naroży rynku wychodziły najważniejsze ulice w mieście. W latach 1923 – 1925 rynek wybrukowano, a w latach 1962-1963 urządzono zieleniec. W okresie międzywojennym właścicielami większości posesji dookoła rynku byli Żydzi. 12 września 1939 roku niemal wszystkie zabudowania zostały spalone przez Niemców, w tym zabytkowy ratusz.

                                

B.      Urząd Miasta (Pl. T. Kościuszki 1)

Od 1977 roku mieści się w nowym budynku. Na frontowej ścianie umieszczono płaskorzeźbę przedstawiającą króla Zygmunta Starego, który w 1546 roku nadał Stoczkowi prawa miejskie. Płyta została zaprojektowana przez wybitnego rzeźbiarza Zygmunta Kaczora, pochodzącego z naszych okolic.

C.      Dom społeczny (Pl. T. Kościuszki 2)

Dom społeczny wybudowany został w latach 1935 – 1937. Pracami budowlanymi kierował pan Tadeusz Ptasiński. W ścianie południowej częściowo wykorzystano mury starego ratusza. Obecnie piętro z przestronną salą widowiskową zajmuje Miejski  Ośrodek Kultury a na parterze znajduje się strażnica Ochotniczej Straży Pożarnej.

 

D.     Kościół parafialny

Na cmentarzu przykościelnym w 1998 w dwudziestolecie pontyfikatu wzniesiono pomnik

 Jana Pawła II , a 3 maja 2006 posadzono Dąb Pamięci poświęcony kardynałowi Stefanowi Wyszyńskiemu – Prymasowi Tysiąclecia.

                    

E.      Aleja spacerowa

Na miejscu dawnej ścieżki prowadzącej groblą z centrum miasta na Izydory w latach siedemdziesiątych w czynie społecznym wybudowano aleję spacerową, obsadzoną topolami, na których gniazdują między innymi dzięcioły czarne.

 F.      Dwór Zgórznica

W okresie powojennym po odebraniu majątku rodzinie Nenckich w dworku początkowo mieściła się lecznica zwierząt, następnie po przebudowie zlokalizowano tam hotel miejski, a przyległym terenie wybudowano domki kempingowe i kąpielisko wchodzące w skład Ośrodka Sportu i Rekreacji. W latach siedemdziesiątych w Ośrodku gościli między innymi studenci ASP podczas plenerów malarskich oraz  liczne grupy kolonijne, działalność tę Ośrodek prowadzi do dzisiaj.

G.     Targowica – czynna we wtorkowe poranki

Przywilej królewski nadający Stoczkowi prawa miejskie w celu ożywienia życia gospodarczego zezwalał na organizowanie trzech jarmarków rocznie oraz cotygodniowych targów. Odbywały się one w trzech miejscach: koński i bydlęcy w miejscu, gdzie dziś mieści się ośrodek zdrowia i przedszkole; kozy, owce i świnie sprzedawano w miejscu dzisiejszego Zakładu Aktywności Zawodowej; kury, kaczki, owoce, ziemniaki, kasze, mięso oraz wyroby rzemieślnicze sprzedawano na rynku miejskim. W okresie międzywojennym odbywały się tu największe w Polsce i jedne z największych w Europie targi końskie. Na początku lat sześćdziesiątych miejską targowicę przeniesiono na ulicę Kościelną.

H.     Cmentarz parafialny

Cmentarz grzebalny  założono w 1809 roku, w tym samym roku został ogrodzony murem kamiennym i zadrzewiony. W przeszłości jeden róg w części północno – zachodniej nie był poświęcony i chowano tam samobójców i dzieci nieochrzczone. W starej części cmentarza znajduje się wiele nagrobków z połowy XIX wieku, są to jedne z nielicznych  zabytków w naszym mieście. Na terenie cmentarza wzniesiono Kwaterę Wojenną i kaplicę, obok której posadzono Dąb Pamięci poświęcony Biskupowi Szelążkowi.

I.        Ul. Szkolna

Większość domów na tej ulicy zamieszkiwali niegdyś nauczyciele i stąd wywodzi się jej nazwa. Jest to jedna z nielicznych ulic z zabudową przedwojenną ocalałych z pożogi w 1939 roku i pożarów trapiących Stoczek w latach sześćdziesiątych.

J.        Plac Wielgoska

Jest siedzibą miejscowych placówek oświatowych. Pierwsze wzmianki o szkółce parafialnej pochodzą z czasów wizyty biskupa Goślickiego w 1603 roku, kiedy to „rektorem szkoły był Szymon z Mszczonowa, kantorem Maciej Sebastianowicz. (…) Uposażeniem rektora były dziesięciny od zagrodników i od młynarza zwanego Okuń”.  Obecnie na placu szkolnym imienia Stanisława Wielgoska znajdują się: Zespół Oświatowy, ponadgimnazjalny Zespół  Szkół, Pogotowie Opiekuńcze oraz Domy Nauczyciela.